O Brais Arroutado está de volta na Galiza despois do seu periplo polas illas Británicas. Quedamos sen o correspondente insular mais recuperamos para as crónicas gzmusiqueiras a súa visión singular da música e do país. Eis unha mostra, poesía pura, do concerto que Treixadura deu polas Festas do Rosario en Boimorto.

Pasaba todas os fins de semana. Aquel Ford Escort que primeiro foi morado e despois gris metalizado percorría 45 km e ás veces parecía que o que facía era trazar unha ponte entre dous mundos.

Preséntome, eu son Brais. Un rapaz que quixo ser da aldea pero naceu na cidade. Coma quen dis, un ninguén. E ademais, pobre. Porque da cidade tamén é o Amancio Ortega e non hai quen lle tusa, a pesar do que esperemos que lle aconteza algún día cos seus medios de produción. Pertenzo a esa xeración híbrida que nunca sabía que contestar cando lle preguntaban “de onde es?”. Ás veces de Boimorto, ás veces de Mesía e as máis das veces do barrio das Fontiñas. Todos as fins de semana ese coche trazaba unha viaxe cara a outros mundos ás veces diferentes e ás veces similares aos dun barrio no que todas as rapazas proviñamos dalgunha parte mais sempre imprescindibles para entender a conciencia que toda esa xeración iamos ter do mundo . E naquel coche que tantas veces nos deixaba tirados foron soando fin de semana tras fin de semana cintas e discos de Fuxan os ventos, de Milladoiro, de Nordés, da Quenlla e de Treixadura máis recientemente que foron modelando unha conciencia, un xeito de ser arredor das historias de concertos en remolques de tractores e da transición que ían debullándose naqueles 45 km de distancia.

E alí estaba, un ano máis nas Festas do Rosario a piques de ver un deses grupos capaces de crear unha liña continua que comunicaba eses dous mundos nunha mesma conciencia. Este concerto non era un máis, era especial polo acerto, como dixo César Longa, de combinar a verbena dun día de festa coa música tradicional galega, o merengue e o pasodobre coas coplas que viñan tras do café mais da caña de herbas o día da festa. Coido que o propio grupo tamén se sentiu algo intimidado por esta cuestión, polo runrún que existía no campo da festa de “a ver estes que fan” e que fixo que o ambiente nas primeiras cancións fose algo frío. Saíron ao escenario tras o primeiro pase da orquestra co acordeón e dúas voces a botar o seu primeiro Alalá de Carballo que conecta directamente con Unha semaniña enteira. Enseguida a excelente posta en escena que ten o grupo, cunha iluminación perfectamente dirixida, conseguiu crear un ambiente íntimo no campo da festa, cheo de xente non só de Boimorto, senón tamén de moitas persoas de Arzúa e do resto da comarca da Montaña que se achegaron até alí. Pouco a pouco o público foi entrando en calor coa chegada de toda a banda e do orfeón, en Lúa clarea coido que xa todas as dúbidas que podían pesar sobre aquela arriscada proposta para o domingo das festas foron resoltas e resulta incrible o labor que fai o grupo pola recuperación da cultura nacional-popular do país, ao fin e ao cabo a xente recoñécese no que é cando alguén sae a un escenario sen nada que ocultar. E é que ninguén pode dicir que a proposta musical e escénica do grupo non sexa sincera e nin consiga estimular un subconsciente necesario que todas levamos dentro en maior ou menor medida.

Os temas da Vendima tarda que o grupo estaba a presentar fóronse sucedendo entre os recollidos e os creados, cun son impecable e certo virtuosismo instrumental, rotando a gaita, o bombo e o pandeiro entre os seus componentes. Especielmente emotivo foi o momento do Canto ao meu compañeiro que nos levaba directamente ao Xa chegou, ao cheiro a zorza do neno labrego, a aquela barra onde o Morgan, o único membro do grupo que non puido chegar a eses vintecinco anos que celebran, botaba cañas e coplas. Porque, como di a propia canción aínda que se fose de palabra nunca se irá de pensamento.

E así foi que seguiron, moi ben levadas polo acordeón de César Longa, que tanto por feitura como por carisma semella o John Frusciente da música tradicional galega, o Pasodoble dos trintas, o Vinde rapazas, o Pasodoble de Santiago e unha das máis coñecidas e esperadas; Se chove, ao tempo que xurdían diante do escenario unhas improvisadas bailadoras e bailadores, algunhas delas da agrupación local dos Santiaguiños que tantos anos leva mantendo viva en Boimorto a música da terra. Non deixaba de ser tan gracioso como entrañable o feito de que nos silencios das cancións escoitásemos o pitido dos coches de choque, situados ó lado esquerdo do escenario. O público rematou entregado, sen poder evitar moverse ao son das foliadas, do bombo, do pandeiro e das gaitas. Cando xa a Orquesta Compostela estaba preparada para o seu segundo pase o grupo regalounos as imprescindibles Muiñeira de Santo Amaro e Fisterra para rematar o concerto.

Hai momentos en que os nomes xorden, momentos en que os significantes toman significado e as cousas que antes pasaban desapercibidas toman nome. Treixadura dalgunha forma noméanos, bota para fóra unha parte do que somos por moito que (e aquí deixo claro que paso do discurso de que son os outros quen nos negan) nós mesmas o neguemos; algunhas nada, algunhas de vez en cando e moitas todos os días. Tristemente, o nome de Boimorto apareceu nomeado en moitos lugares ultimamente, non por nada máis que por unha derrota, o fin dunha esperanza que se foi tan rápido como veu. Recordo unha voz grave que sonaba naquel Ford Escort todas as fins de semana, esa voz, as historias dos concertos nos remolques dos tractores, da transición, esas historias dos vellos ás que algunhas nunca renunciamos pese a vivir nun barrio da cidade, esa cosmovisión agrourbanita, ese subconsciente, ese sentirse labregas no tempo dos smartphones, esa forma de ver o mundo coma Berlín, a cidade cun ollo de cada cor, é unha segunda pel da que non nos podemos desprender (nin queremos) disfracémonos de punkis, de heavys, de indies ou de candidaturas de unidade popular. Son cancións e historias sen as que non nos podemos explicar nin a nós nin o contorno no que vivimos. Son a nosa semente de vencer.

Pequenísimo extracto en vídeo do concerto de Treixadura en Boimorto

Texto e vídeo: Brais Arroutado

Fotos: culturagalega.org

{fcomments}